U osób z cukrzycą wysokie ciśnienie krwi jest częstym problemem. W jednym badaniu częstość występowania nadciśnienia tętniczego wśród osób z cukrzycą typu 2 wynosiła 85,8% przy progach ciśnienia krwi 130/80 mm Hg i powyżej. W przypadku osób cierpiących na oba te schorzenia, bardziej rozpowszechnione powinny być aspekty diety DASH związane z obniżaniem ciśnienia krwi przy tworzeniu diety dla cukrzyka.
Czym jest wysokie ciśnienie krwi (nadciśnienie)?
Twoje ciśnienie krwi to ciśnienie, które serce utrzymuje przepychając krew przez naczynia krwionośne i całe ciało
Istnieją dwie liczby używane do opisania ciśnienia krwi, mierzonego w milimetrach słupa rtęci (mmHg). Pierwszym z nich jest wysoka wartość (skurczowe ciśnienie krwi), pod względem największego ciśnienia, jakie wywiera Twoje serce podczas bicia, aby przepchnąć krew przez organizm. Druga to niska liczba i nazywana jest rozkurczowym ciśnieniem krwi. Mierzy ciśnienie w tętnicach, gdy serce odpoczywa między uderzeniami, jest to najniższe ciśnienie. Idealne ciśnienie krwi wynosi od 90/60mmHg do 120/80mmHg.
Wysokie ciśnienie krwi definiuje się jako 130 mmHg lub więcej dla liczby skurczowej lub 80+ mmHg (milimetry słupa rtęci) lub więcej dla ciśnienia rozkurczowego. Wysokie ciśnienie krwi częściej dotyka mężczyzn niż kobiety (o 5%), chociaż wynikające z niego komplikacje są bardziej odczuwalne dla kobiet.
Format tabeli stworzony przezHeart.org
Jakie problemy wiążą się z wysokim ciśnieniem krwi?
Chociaż początkowo występuje niewiele objawów, wysokie ciśnienie krwi z czasem powoduje znaczne uszkodzenia ludzkiego organizmu. Jest dwa razy bardziej prawdopodobne, że zaatakuje osobę z cukrzycą niż osobę bez cukrzycy, a ryzyko zachorowania na cukrzycę typu 2 jest większe, jeśli zdiagnozowano nadciśnienie.
Częste objawy nadciśnienia
- Bóle głowy
- Krwawienie z nosa
- Zmęczenie
- Dezorientacja
- Niewyraźne widzenie
- Nieregularne bicie serca
- Ból klatki piersiowej
- Krew w moczu
Długotrwałe problemy wynikające z nadciśnienia
- Niewydolność serca
- Utrata wzroku
- Udar
- Choroba nerek
Oprócz cukrzycy typu 2, nadciśnienie jest również głównym czynnikiem ryzyka chorób układu krążenia, w tym udaru, zawału serca, niewydolności serca i tętniaka.
Jak zmierzyć ciśnienie krwi
Jeżeli jesteś zagrożony cukrzycą lub cierpisz na wymienione powyżej objawy, albo zdiagnozowano u Ciebie stan przedcukrzycowy lub chorujesz już na cukrzycę, dobrze jest monitorować ciśnienie krwi. Ponieważ ciśnienie krwi musi być mierzone o różnych porach dnia, warto zainwestować w ciśnieniomierz. Proste ciśnieniomierze są niedrogie i łatwe w użyciu. Postępuj zgodnie z instrukcjami dostarczonymi przez producenta.
Poniżej znajdziesz kilka wskazówek dotyczących wyboru ciśnieniomierza
- Wybierz ciśnieniomierz na ramię, ponieważ jest bardziej precyzyjny.
- Najlepsze są automatyczne ciśnieniomierze z samopompującą się opaską.
- Wyraźny, łatwy do odczytania odczyt cyfrowy.
- Synchronizacja smartfona w celu bezprzewodowego przesyłania odczytów do aplikacji. Monitorowanie ciśnienia krwi w czasie to świetny sposób na zidentyfikowanie problematycznych pór dnia lub pokarmów.
Stosowanie
- Unikaj wszystkiego, co może mieć wpływ na ciśnienie krwi, na przykład spożywania napojów zawierających kofeinę lub alkohol co najmniej 30 minut przed użyciem.
- Odpocznij przez pięć minut w wygodnym fotelu z wyprostowanymi nogami.
- Podeprzyj ramię tak, aby łokieć znajdował się na poziomie serca lub w jego pobliżu.
- Załóż nadmuchiwaną opaskę na nagą skórę.
- Nie rozmawiaj podczas pomiaru.
- Pozostaw opróżnioną opaskę na miejscu, odczekaj minutę, a następnie wykonaj drugi odczyt. Jeżeli odczyty są zbliżone, uśrednij je. Jeśli nie, powtórz ponownie i uśrednij trzy odczyty.
- Monitoruj odczyty ciśnienia krwi, w tym porę dnia.
Ryzyko cukrzycy
Wysokie ciśnienie krwi jest dwa razy bardziej prawdopodobne u osoby z cukrzycą niż u osoby zdrowej, ale zależy to od wieku. Ponadto istnieje większe ryzyko zachorowania na cukrzycę typu 2, jeśli zdiagnozowano już nadciśnienie.
Chociaż leczenie jest łatwe, 46% przypadków wysokiego ciśnienia krwi pozostaje niezdiagnozowanych według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), dzieje się tak głównie dlatego, że osoby dotknięte chorobą nie zdają sobie sprawy, że mają problem – nie ma wielu objawów do zauważenia.
Mniej niż połowa dorosłych (42%) z nadciśnieniem jest diagnozowana i leczona.
Wysokie ciśnienie krwi jest rutynowo sprawdzane podczas oceny czynników ryzyka stanu przedcukrzycowego. Biorąc pod uwagę, że około 30-40% dorosłych w Europie Zachodniej ma wysokie ciśnienie krwi i 10,3% mężczyzn oraz 9,6% kobiet w wieku 25 lat i starszych ma cukrzycę, regularne badania przesiewowe w kierunku wysokiego ciśnienia krwi są prostym środkiem zapobiegawczym w przypadku cukrzycy typu 2, które każdy może to zrobić w zaciszu własnego domu.
Inne czynniki ryzyka:
- Wzrost wraz z wiekiem
- Nadwaga
- Brak aktywności
- Nadmierne spożycie alkoholu
- Słabe zarządzanie stresem
- Nadciśnienie w rodzinie
- Grupa etniczna
Jak leczyć nadciśnienie
Poniżej znajduje się kilka prostych kroków, które można wykonać każdego dnia, aby znacznie obniżyć ciśnienie krwi.
Jeżeli masz wysokie ciśnienie krwi, skutecznym sposobem na jego obniżenie jest przygarnięcie psa. Głaskanie psa może znacznie obniżyć ciśnienie krwi. Towarzystwo czworonożnego przyjaciela ma również długoterminowe pozytywne skutki w kwestii zdrowia serca. Jeśli jednak pies nie pasuje do Twojego stylu życia, możesz zrobić wiele innych rzeczy, na przykład:
- Ćwiczenia
- Dieta
- Leki
- Sen
- Porzucenie złych nawyków
- Rzucenie palenia
- Zmniejszenie spożycia alkoholu
Jak radzić sobie z nadciśnieniem za pomocą diety?
Najpopularniejszą dietą zalecaną przy wysokim ciśnieniu krwi jest dieta DASH (Dietary Approaches to Stop Hypertension - plan żywieniowy chroniący przed nadciśnieniem). Jest to plan zdrowego żywienia opracowany specjalnie po to, aby pomóc w leczeniu lub zapobieganiu wysokiemu ciśnieniu krwi (nadciśnieniu).
Badania wykazały, że dieta DASH może skutecznie obniżyć ciśnienie krwi już w dwa tygodnie.
To dieta bogata w mikroelementy, takie jak potas, wapń i magnez, ale ograniczająca spożycie sodu. Ogranicza również spożycie nie tylko tłuszczu ogółem, ale także tłuszczów nasyconych i cholesterolu i zachęca do spożywania węglowodanów złożonych oraz białka.
Kiedy przełożysz to na rzeczywiste wybory żywieniowe, jest to bardzo podobne do innych wytycznych żywieniowych, takich jak dieta MyPlate/śródziemnomorska, ponieważ obie są bogate w:
- warzywa
- owoce
- produkty pełnoziarniste
- beztłuszczowe lub niskotłuszczowe produkty mleczne
- ryby i drób
- rośliny strączkowe
- orzechy i nasiona
Obie diety ograniczają produkty spożywcze bogate w tłuszcze nasycone, takie jak tłuste mięso i pełnotłuste produkty mleczne.
Ograniczenie spożycia sodu lub soli
Obniżające nadciśnienie aspekty diety DASH, które odbiegają od innych wytycznych żywieniowych, opierają się głównie na większym ograniczeniu soli. Standardowa dieta DASH ogranicza spożycie sodu do 2300 mg dziennie, ale dla osób z wysokim ciśnieniem krwi, bardziej ekstremalna wersja DASH ogranicza sód do zaledwie 1500 mg dziennie.
Różnica między sodem a solą
1 g soli (NaCl) to 1000 mg soli, która zawiera 400 mg sodu i 600 mg chlorku. W Europie często słyszy się zalecenia dotyczące spożycia soli, a w amerykańskich wytycznych i wzorcach żywieniowych (podobnie jak w przypadku diety DASH) można znaleźć wzmianki o ograniczeniu sodu, ta różnica może być myląca, dlatego ważne jest, aby to wyjaśnić Wytyczne dietetyczne zwykle zalecają nie więcej niż 5-6 g soli dziennie, co jest podobne do zaleceń dietetycznych DASH. Jednak ludzie nadal zwykle spożywają więcej, nawet do 10 g dziennie, co może stanowić powód do niepokoju.
Czy warto przyjmować suplementy?
Jedną z alternatyw dla ekstremalnej 1500 mg wersji diety DASH w celu obniżenia ciśnienia krwi jest suplementacja wapniem i witaminą D, która może być również smaczniejszą alternatywą dla dalszej redukcji soli, potencjalnie łagodząc skutki zwiększonego spożycia soli, ale potrzebne są dodatkowe badania. Bezpieczniej jest włączyć do diety więcej pokarmów bogatych w wapń, takich jak niskotłuszczowe produkty mleczne, mak lub pasta sezamowa, a nawet tłuste ryby, które nadal zawierają ości, takie jak sardynki, zgodnie z zaleceniami diety DASH.
UWAGA: Jeśli przyjmujesz blokery kanału wapniowego w celu kontrolowania wysokiego ciśnienia krwi, skonsultuj się z lekarzem przed rozważeniem przyjmowania jakiegokolwiek suplementu wapnia lub witaminy D.
Dieta zdrowa dla serca przy cukrzycy typu 2
Nie ma idealnego planu posiłków, który pasuje do każdego cukrzyka, dlatego nie można jednoznacznie powiedzieć, że jedna dieta jest lepsza od drugiej.
Jednak istnieją pewne zalecane zmiany w diecie DASH, aby była lepiej dostosowana do cukrzycy typu 2. Ponieważ osoby z cukrzycą typu 2 są również podatne na choroby układu krążenia, zaleca się przestrzeganie planu żywieniowego zdrowego dla serca, ponieważ celem jest nie tylko obniżenie wysokiego ciśnienia krwi, ale także poprawa profilu lipidowego. Aby osiągnąć takie cele, musisz także zwiększyć spożycie tłuszczów nienasyconych, takich jak omega-3, błonnik lepki i stanole/sterole roślinne.
Na przykład producent urządzenia do monitorowania glukozy, Abbot i Choroby układu krążenia i zarządzanie ryzykiem: Standardy opieki medycznej w cukrzycy- 2022 opublikowany przez American Diabetes Association sugeruje dodanie większej ilości tłuszczów nienasyconych za pomocą olejów, orzechów i nasion, aby uzyskać zdrową równowagę.
Wnioski
Dieta DASH wydaje się dobrze pasować dla osób z cukrzycą typu 2 i nadciśnieniem. Jednak w tym zakresie przeprowadzono niewystarczające badania, dlatego należy zachować ostrożność.
Ponieważ zdecydowana większość osób cierpiących na cukrzycę typu 2 cierpi również na wysokie ciśnienie krwi w pewnym momencie postępu choroby, ryzyko to wzrasta wraz z wiekiem i postępem choroby, wypróbowanie strategii/diety obniżania ciśnienia krwi jest koniecznością, gdy do tego dojdzie, zwłaszcza jeśli chcesz uniknąć przyjmowania leków i związanych z nimi skutków ubocznych.
Jeżeli Twoja obecna dieta okaże się niewystarczająca, aby zapobiec nadciśnieniu, dlaczego nie nie dać szansy diecie Dash?
Podobnie jak w przypadku każdego spersonalizowanego leczenia, nie da się uniknąć błędów. Zalecane jest uważne monitorowanie spożycia żywności, które jest niezbędne do zminimalizowania powikłań. Świetnym i wygodnym sposobem na to jest użycie aplikacji do monitorowania żywności, takiej jak DiabTrend.
Źródła:
- https://www.hopkinsmedicine.org/health/conditions-and-diseases/diabetes/diabetes-and-high-blood-pressure
- https://www.mayoclinic.org/healthy-lifestyle/nutrition-and-healthy-eating/in-depth/dash-diet/art-20048456
- https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1050173819300684
- https://diabetesjournals.org/care/article/43/Supplement_1/S111/30374/10-Cardiovascular-Disease-and-Risk-Management
- https://www.ahajournals.org/doi/10.1161/HYPERTENSIONAHA.120.15026#d3e676
- https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/hypertension